Το εγώ, το Είναι και η τελειότητα
by Atman Nityananda / En –Does the ego exist? Are meditation and practice necessary?
Δεν υπάρχει εγώ;
Δεν υπάρχει ανάγκη για διαλογισμό και άσκηση;
Υπάρχει το εγώ ή ο εγωικός εαυτός;
Το γεγονός ότι κάποιος δεν μπορεί να δει κάτι (λόγω έλλειψης διάκρισης και καθαρής αντίληψης), στην προκειμένη περίπτωση το εγώ, δεν σημαίνει ότι αυτό δεν υπάρχει. Το εγώ, καταρχάς, δίνει την αίσθηση ατομικότητας· αλλιώς, δεν θα υπήρχε κανείς να γράφει ή να αναρωτιέται. Στην κατώτερη έκφανσή του, οδηγεί στην ταύτιση με το σώμα, τον νου και όλα τα περιεχόμενά του, καθώς και με εξωτερικές εμπειρίες, πρόσωπα και αντικείμενα.
Επιπλέον, το εγώ προβάλλεται, ταυτίζεται, προσκολλάται, επιθυμεί (αφού η ουσιαστική του φύση είναι επιθυμία, ή καλύτερα το “επιθυμείν”), σκέφτεται, αλληλεπιδρά, επιλέγει, αντιστέκεται, έχει αρεσκείες και δυσαρέσκειες, θυμώνει, φοβάται, νιώθει σπουδαίο, ανώτερο, κατώτερο, συμπαθεί, αντιπαθεί, φαντάζεται κ.λπ.
Μπορεί να βιωθεί το εγώ ή εγωικός εαυτός;
Ναι, χωρίς αμφιβολία.
Όχι μπορεί, αλλά βιώνεται θέλουμε ή δεν θέλουμε.
Μπορούμε να το βρούμε αν το αναζητήσουμε;
Προφανώς, αφού υπάρχει στον ψυχισμό μας όπως οι σκέψεις, τα συναισθήματα κ.λπ.
Μπορεί να παρατηρηθεί;
Βεβαίως, και μάλιστα πλήρως, όπως οτιδήποτε άλλο στην ψυχολογία μας.
Τόσο στην ανώτερη έκφρασή του — την αίσθηση ατομικής ύπαρξης — όσο και στην κατώτερη που βιώνεται ταυτισμένο (ως ενιαίο) με το σώμα η αίσθηση Εγώ είμαι το σώμα, ή το σώμα είναι ο εαυτός μου ή απλά εγώ.
Το κατώτερο, σε αντίθεση με το ανώτερο εγώ, είναι πολυσχιδές. Στο κέντρο είναι η αίσθηση Εγώ ταυτισμένη με το σώμα, και στην “περιφέρεια” πολυπρόσωπο με πολλές εγωικές τάσεις, λάθη, ελαττώματα, επιθυμίες, συνήθειες, συναισθήματα, κ.λπ.
Είναι προφανές πως, αν το εγώ ή ο ατομικός εαυτός ήταν ανύπαρκτος, δεν θα υπήρχε κανένας να το αμφισβητήσει — και βέβαια, ούτε και η ανάγκη να το αμφισβητήσει. Δεν συνηθίζεται να ασχολείται κάποιος με κάτι που δεν υπάρχει, αφού αγνοείται η ύπαρξή του παντελώς.
Χρειάζεται άσκηση;
Το να απορρίπτει κανείς την πνευματική άσκηση ως αυταπάτη, επειδή δεν βλέπει το «εγώ», ή επειδή νομίζει ότι μεγαλώνει το ψευδαισθησιακό εγώ, ή δημιουργεί ένα πνευματικό εγώ, δεν αποτελεί ένδειξη διάκρισης ούτε φώτισης — είναι ένδειξη σύγχυσης.
Η συστηματική, πειθαρχημένη άσκηση είναι το εργαλείο για να καεί η αυταπάτη του εγώ σε όλες του τις εκφράσεις (λαγνεία, ζήλια, θυμός, υπερηφάνεια, απληστία, φόβος, κενοδοξία κ.λπ.) και όχι για να τραφεί ή να διατηρηθεί το εγώ.
Η κάθαρση του νου, η εξάλειψη των ελαττωμάτων (λαιμαργία, λαγνεία, θυμός, απληστία, φιλαργυρία, υπερηφάνεια, κενοδοξία κ.λπ.), η ανάπτυξη των αρετών — όπως η πραότητα, η αφοσίωση, η αποδοχή, η απάθεια και η διάκριση του Είναι από το σώμα, το εγώ και τα υπόλοιπα που δεν είναι το Είναι — δεν είναι «περισσότερη ψευδαίσθηση». Είναι δρόμος απελευθέρωσης, που όλοι οι αυθεντικοί Δάσκαλοι δίδαξαν.
Αν κάποιος δεν κάνει ή εγκαταλείπει την άσκηση για να αποφύγει τη δημιουργία-ψευδαίσθηση ενός «πνευματικού εγώ», ή την αύξηση του κατά τα άλλα ανύπαρκτου εγώ μέσω της προσπάθειας, τότε απλώς παραμένει με το εγώ — και με τη φαντασίωση ότι δεν υπάρχει ή ότι το έχει υπερβεί.
Ο Σουάμι Σιβανάντα είπε χαρακτηριστικά για αυτό:
Εγώ και άσκηση είναι καλύτερα από εγώ χωρίς άσκηση. – “Egoism plus Sadhana is better than egoism minus Sadhana.”
Η άρνηση της συστηματικής, συνεχούς προσπάθειας στο όνομα μιας υποτιθέμενης «μη-προσπάθειας», επειδή κάποιος θεωρεί πως είναι ήδη τέλειος (κάτι που ισχύει μόνο για το Είναι, όχι για τον άνθρωπο), είναι πλάνη — μια πλάνη δημιουργημένη από το εγώ για να συνεχίζει να υπάρχει στον ψυχισμό μας και να συνεχίζει στις ψευδαισθήσεις του και στις επιθυμίες του για απόλαυση, δύναμη, πλούτο και φήμη. Και παρόλο που ο χαρακτήρας τους (του εγώ, των ελαττωμάτων και ττων απολαύσεων και των πονων που δημιουργούν) είναι ψευδαισθησιακός, βιώνεται ως πραγματικότητα.
Η αποκλειστική εξάσκηση του διαλογισμού και η αποφυγή κάθε άλλης άσκησης, εξηγείται με σαφήνεια στην Μπαγκαβάντ Γκίτα για ποιον είναι ενδεδειγμένο.
Δεν είναι λοιπόν φρόνιμο να μην γίνεται άσκηση και να αμφισβητείται η αξία και η αναγκαιότητά της, απλώς επειδή δεν έχει γίνει κατανοητό ορθά ο ρόλος της και το νόημα της.
Ούτε είναι σωστό να ενθαρρύνονται και άλλοι στο αδιέξοδο του μηδενισμού — ότι δηλαδή δεν υπάρχει κανένα εγώ, κανένας ατομικός εαυτός πέρα από το Απόλυτο Είναι, και ότι δεν υπάρχει λόγος για άσκηση, για εξάλειψη του εγώ, των ελαττωμάτων, ούτε για βελτίωση μέσω της ανάπτυξης αρετών και σαττβικών ικανοτήτων, ούτε για διαλογισμό κ.λπ. — όλα ντυμένα με έναν κατά τα άλλα όμορφο, ποιητικό μανδύα.
Η σιωπή, η πληρότητα, η ελευθερία και η ειρήνη του Είναι δεν βιώνονται απλώς επειδή κάποιος αρνείται το εγώ με λόγια.
Βιώνονται όταν έχει καθαριστεί ο νους σε όλα τα επίπεδα, έχουν καλλιεργηθεί οι αρετές όπως η απάθεια, η αφοσίωση και η διάκριση, και όταν το εγώ έχει καεί (διαλυθεί) μέσα από τη φωτιά της αγνής, ειλικρινούς άσκησης και βαθύτατου διαλογισμού. (Ο Σουάμι Σιβανάντα λέει πως διαλύεται σε βαθύ, παρατεταμένο Νιρβικάλπα Σαμάντι με τη χάρη του Θεϊκού Είναι.)
Η νέα μόδα της «εύκολης φώτισης» που απλώνεται στη Δύση (Νεο-Αντβάιτα, Neo-Nonduality) ακυρώνει πρακτικές, πειθαρχίες και Δασκάλους, σαν να μην είναι απαραίτητα. Όμως, χωρίς άσκηση, εξαγνισμό, χωρίς σταθερή αυτοπαρατήρηση, διάκριση, διαλογισμό, και χωρίς εσωτερικό μετασχηματισμό — με ουσιαστικό μέρος την εξάλειψη του εγώ και των ελαττωμάτων — δεν υπάρχει ελευθερία. Υπάρχει μόνο αυταπάτη που ντύνεται με όμορφα λόγια.
Και βέβαια, και η αυταπάτη και οι ατέλειες ή ελαττώματα είναι “τέλεια” — αλλά όχι επειδή είναι τέλεια στον εαυτό τους. Είναι τέλεια επειδή έπαιξαν τον ρόλο τους ώστε να επιτευχθεί η τελειότητα μέσα από την άσκηση και την εξάλειψή τους.
Ακριβέστερα, όχι η τελειότητα του Είναι, που είναι αυθυπόστατη και δεν χρειάζεται βελτίωση — αλλά η τελειότητα της έκφρασής Του μέσα στη δημιουργία: δηλαδή, η τελείωση του ανθρώπου.
Ήτοι: Ο Θεός ενσαρκώνεται και ο άνθρωπος θεοποιείται.
Βιβλία στα Ελληνικά
- Η Τέχνη του να Ζεις Συνειδητά την Στιγμή – (Έντυπο & Ebook)
- Η Τέχνη του Διαλογισμού – (Ebook)
- Το Όνομα του Θεού και η Κάρμα Γιόγκα – (Ebook)
- Η Επίγνωση του Εαυτού και η Απελευθέρωση – (Ebook)
- Οι Διδασκαλίες του Μπάμπατζι – (Ebook
Το “μυστικό” για μια ζωή αφθονίας, αρμονίας, ευτυχίας και ικανοποίησης είναι να έχουμε ένα σαττβικό νου απαλλαγμένο από επιθυμίες και εγωισμό και να ζούμε κάθε στιγμή σε συνειδητή επαφή με τον αληθινό μας Εαυτό (Συνείδηση).
🌺 Φως, Ειρήνη, Αγάπη
atmannityanada 