Η Φύση του Αληθινού μας Εαυτού – Βιβεκατσουνταμανί
by Atman Nityananda
Αποσπάσματα και σχόλια από το βιβλίο Βιβεκατσουνταμανί
Αποσπάσματα με αναλυτικά σχόλια σχετικά με την αληθινή μας φύση (Συνειδητότητα), (Άτμαν στα σανσκριτικά)* από το βιβλίο ‘Το κόσμημα της Διάκρισης’ (Βιβεκατσουνταμανί, –Vivekachudamani) του Αντισάνκαρατσάρια (AdiSankaracharya).
Το βιβλίο Βιβεκατσουνταμανί θεωρείται από τα κλασσικά και σημαντικά βιβλία της Αντβάϊτα Βεδάντα (Advaita Vedanta) σχετικά με την αληθινή μας φύση (Συνειδητότητα, Άτμαν στα σανσκριτικά)*. Με ένα συνοπτικό αλλά ουσιαστικό τρόπο, ο Αντισάνκαρατσάρια μας μιλάει για την επιστήμη της γνώσης του αληθινού μας Εαυτού σύμφωνα με τις αρχές της Αντβάϊτα Βεδάντα. Η Βιβεκατσουνταμανί είναι από τα βιβλία που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πορεία μου και το θεωρώ ένα από τα σημαντικότερα βοηθήματα για όσους ακολουθούν (ή θα ακολουθήσουν) το μονοπάτι της Γνώσης (Γκιάνα Γιόγκα).
Σχόλιο
Αντισάνκαρατσάρια: Ο Αντισάνκαρατσάρια έζησε στην Ινδία περίπου το 700 μ.Χ. και είναι από τους σπουδαιότερους Ινδούς δασκάλους της Αντβάϊτα Βεδάντα. Με το έργο του ‘ζωντάνεψε’ και εδραίωσε την φιλοσοφία Αντβάϊτα Βεδάντα, που θεωρείται η κορυφαία σκέψη της Ινδουιστικής πνευματικής παράδοσης, σχετικά με την γνώση του αληθινού μας Εαυτού και την αυτοπραγμάτωση (απελευθέρωση, φώτιση).
Κείμενο – Σχόλια
124. Τώρα θα σας μιλήσω για την φύση του υπέρτατου Εαυτού* (Άτμαν, Συνειδητότητα), τον οποίο αν συνειδητοποιήσει κάποιος, ελευθερώνεται από τα δεσμά* και πετυχαίνει την απελευθέρωση.
Σχόλια
υπέρτατου Εαυτού: Στις πνευματικές παραδόσεις της Ινδίας, η αληθινή μας φύση (Συνειδητότητα) αποκαλείται με διάφορα ονόματα. Στην Αντβάϊτα Βεδάντα, που θεωρείται ως η ύψιστη πνευματική παράδοση, η αληθινή μας φύση (η φαινομενικά ατομική Συνειδητότητα) αποκαλείται Άτμαν ή Παραμάτμαν και θεωρείται ότι είναι ένα και το αυτό με την συμπαντική Συνειδητότητα, που αποκαλείται Μπράμαν ή Παραμπράμαν. Η ταυτότητα του Άτμαν με το Μπράμαν εκφράζεται με κατηγορηματικό τρόπο στις Ουπανισάδες (που είναι από τα σημαντικότερα κείμενα της Αντβάϊτα Βεδάντα) με την μεγάλη ρήση (Μαχαβάκια) της Μαντούκια Ουπανισάδ: ‘Αγιάμ Άτμα Μπράχμα’, που σημαίνει ότι το ‘Άτμαν είναι το ίδιο το Μπράμαν’ (Mandukya Upanishad, ‘Ayam Atma Brahma’).
ελευθερώνεται από τα δεσμά: Τα δεσμά μας είναι η ταύτιση με το σώμα και τον νου και η αναγκαστική επαναγέννηση σε υλικά σώματα (ο κύκλος της σαμσάρα: ο κύκλος της γέννησης και του θανάτου), που συνοδεύονται από μιζέρια, πόνο και δυστυχία. Τα δεσμά και η δυστυχία μας προκαλούνται από το εγώ σε όλες του τις απόψεις (επιθυμία, προσκόλληση, υπερηφάνεια, απληστία, λαγνεία, θυμό, ζήλια, μίσος κ.λπ.). Συνεπώς, η απελευθέρωση από τα δεσμά σημαίνει ελευθερία από το εγώ, τις επιθυμίες και τις προσκολλήσεις, ελευθερία από την ταύτιση με το σώμα και τον νου, από κάθε δυστυχία και από τον κύκλο των επαναγεννήσεων.
125. Υπάρχει κάποιο Απόλυτο Ον (Άτμαν), που είναι το αιώνιο υπόστρωμα* της εγωϊκής συνειδητότητας (του εγώ), που είναι ο μάρτυρας* των τριών* καταστάσεων συνείδησης και είναι διαφορετικό από τα πέντε περιβλήματα*.
Σχόλια
είναι το αιώνιο υπόστρωμα: Το Άτμαν είναι απόλυτη Ύπαρξη-Συνειδητότητα-Ευδαιμονία, η πηγή και το σταθερό, αμετάβλητο υπόστρωμα (φόντο), στο οποίο εμφανίζονται το σώμα, οι σκέψεις, τα συναισθήματα, η αίσθηση εγώ (η εγωϊκή συνειδητότητα) και όλες οι εμπειρίες μας, αλλά και όλο το σύμπαν. Η αληθινή μας φύση είναι το υπόστρωμα κάθε εμπειρίας, όπως η οθόνη του σινεμά είναι το φόντο, επάνω στο οποίο εμφανίζονται (προβάλλονται) τα δρώμενα της ταινίας. Η οθόνη του σινεμά είναι σταθερή, ενώ αυτά που προβάλλονται στην οθόνη εμφανίζονται, αλλάζουν και εξαφανίζονται.
Αντίστοιχα, η Συνειδητότητα είναι το σταθερό υπόστρωμα (φόντο), στο οποίο εμφανίζεται το εγώ (η εγωϊκή συνειδητότητα), το σώμα, οι σκέψεις, τα συναισθήματα και όλες γενικά οι εμπειρίες μας (ψυχολογικές και αισθητηριακές), οι οποίες εμφανίζονται, διαρκούν για κάποιο διάστημα και εξαφανίζονται.
ο μάρτυρας (ο παρατηρητής) των τριών καταστάσεων συνείδησης: Ο Άτμαν, ο αληθινός μας Εαυτός, είναι αγνή επίγνωση-Συνειδητότητα και είναι ο συνεχώς παρών μάρτυρας (παρατηρητής) όλων των μορφών και των φαινομένων και είναι παρών και στις τρεις καταστάσεις συνείδησης, που είναι:
1. ο ξύπνιος,
2. ο ύπνος με όνειρα
3. ο βαθύς ύπνος (ύπνος δίχως όνειρα).
τα πέντε περιβλήματα ή κόσας: Το Άτμαν (Ύπαρξη-Συνειδητότητα-Ευδαιμονία) είναι διαφορετικό από τα πέντε περιβλήματα (κόσας στα σανσκριτικά) και ανέγγιχτο από αυτά. Τα πέντε περιβλήματα είναι τα οχήματα, μέσα από τα οποία εκδηλώνεται η Συνειδητότητα. Όταν τα πέντε περιβλήματα δεν είναι αγνά, τότε καλύπτουν με κάποιο τρόπο την Συνειδητότητα και την εμποδίζουν να εκφραστεί πλήρως και καθαρά μέσα από τα περιβλήματα και επίσης μας εμποδίζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε η Συνειδητότητα. Όταν, όμως, μέσα από ειλικρινή, σταθερή, συστηματική άσκηση εξαγνιστούν τα πέντε περιβλήματα, τότε γίνονται τα οχήματα, με τα οποία εκφράζεται με καθαρό τρόπο το φως, η σοφία, η ειρήνη, η αγάπη και η ευδαιμονία της Συνειδητότητας· ζούμε σε συνειδητή ένωση με την Συνειδητότητα, ως η Συνειδητότητα, ελευθερωνόμαστε από κάθε πόνο και δυστυχία και τον κύκλο των επαναγεννήσεων.
Τα πέντε περιβλήματα, ξεκινώντας από το πιο χονδροειδές προς το πιο λεπτοφυές, είναι:
Αναμάγια κόσα – Annamaya Kosha (το περίβλημα της τροφής, το φυσικό σώμα)
Πραναμάγια κόσα – Pranamaya kosha (το περίβλημα της ζωτικής ενέργειας)
Μανόμαγια κόσα – Manomaya kosha (το περίβλημα του εξωτερικού νου)
Βιγκναμάγια κόσα – Vijnanamaya kosha (το περίβλημα της Διάνοιας)
Ανανταμάγια κόσα – Anandamaya kosha (το περίβλημα της Ευδαιμονίας)
126. Αυτό που γνωρίζει οτιδήποτε συμβαίνει στην κατάσταση του ξύπνιου, του ονείρου και του βαθύ ύπνου, το οποίο έχει επίγνωση της παρουσίας ή της απουσίας του νου και των λειτουργιών του και το οποίο είναι η ουσία και το φόντο πίσω από το εγώ, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον, το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
127. Αυτό που τα βλέπει όλα, αλλά το οποίο δεν το βλέπει κανείς*, το οποίο φωτίζει* την διάνοια (Μπούντι) και τα λοιπά (μάνας-εξωτερικός νους, αισθήσεις, πράνα, σώμα, τα εξωτερικά αντικείμενα), αλλά τα οποία δεν μπορούν να το φωτίσουν, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον, το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
Σχόλιο
δεν το βλέπει κανείς: Η Συνειδητότητα, επειδή στερείται μορφής, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από τις αισθήσεις και τον νου.
το οποίο φωτίζει* την διάνοια (Μπούντι) και τα λοιπά: Το σώμα, ο νους και η διάνοια δεν έχουν δική τους συνείδηση, οπότε δεν έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται και συνεπώς δεν μπορούν να αντιληφθούν την Συνειδητότητα. Ο νους και η διάνοια αποκτούν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται, επειδή αντανακλά σε αυτά η Συνειδητότητα, που είναι το μόνο που έχει την ικανότητα επίγνωσης· ακριβέστερα, επίγνωση είναι η φύση της. Η Συνειδητότητα είναι το φως της επίγνωσης, που αντιλαμβάνεται όλες τις μορφές (αισθητηριακές και ψυχολογικές), χρησιμοποιώντας τον νου ως όργανο αντίληψης.
το οποίο φωτίζει την διάνοια (Μπούντι) και τα λοιπά: Η Συνειδητότητα είναι το φως, που αντανακλάται στον νου, στην διάνοια και, μέσα από αυτά, στα αντικείμενα των αισθήσεων και τα δίνει ζωή και κάνει δυνατή την αντίληψη (επίγνωση) τους.
128. Αυτό από το οποίο όλο το σύμπαν διαποτίζεται, αλλά το οποίο δεν διαποτίζεται από τίποτα, το οποίο με το να λάμπει κάνει να λάμπει όλο το σύμπαν σαν μια αντανάκλαση Του, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον, το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
129. 130. Αυτό, που χάρη στην παρουσία του το σώμα, τα όργανα των αισθήσεων, ο νους (μάνας) και η διάνοια (Μπούντι) εκτελούν τα αντίστοιχα καθήκοντά τους σαν υπηρέτες, Αυτό, που εξαιτίας του τα πάντα (το εγώ, το σώμα, τα αισθητηριακά αντικείμενα, οι απολαύσεις τους κ.λπ.) είναι γνωστά ως ένα δοχείο*, είναι της φύσης της Αιώνιας γνώσης (επίγνωσης, Συνειδητότητας).
Σχόλιο
είναι γνωστά εμφανώς ως ένα δοχείο: Ένα δοχείο δεν μπορεί να γνωρίζει από μόνο του ότι υπάρχει, διότι δεν έχει Συνείδηση, αλλά χρειάζεται ένα υποκείμενο συνειδητό να το γνωρίσει. Παρόμοια, το σώμα, τα όργανα των αισθήσεων, ο εξωτερικός νους (μάνας) και η διάνοια (Μπούντι), το εγώ, τα αισθητηριακά αντικείμενα, οι απολαύσεις κ.λπ. δεν έχουν την ικανότητα να γνωρίζουν (αντιληφθούν) τον εαυτό τους από μόνα τους (δεν μπορούν να έχουν επίγνωση της ύπαρξής τους). Είναι η Συνειδητότητα (Απόλυτο Ον, το Άτμαν), που κάνει δυνατή την επίγνωσή τους, καθώς αντανακλά στον νου.
131. Αυτό είναι ο εσώτατος Εαυτός, ο πρωταρχικός (αρχέγονος) Πουρούσα, του οποίου η ουσιαστική φύση είναι η σταθερή εμπειρία της άπειρης ευδαιμονίας, που είναι πάντα αμετάβλητος, αντανακλώμενος στις διάφορες νοητικές μορφοποιήσεις (τροποποιήσεις) και, με εντολή του, τα όργανα των αισθήσεων και τα πράνα εκτελούν τις λειτουργίες τους.
Σχόλια
Πράνα: Υπάρχει ένα πράνα (ζωτική ενέργεια), αλλά, επειδή έχει πέντε απόψεις (Πράνα, Απάνα, Σαμάνα, Ουντάνα, Βυάνα), το κείμενο αναφέρεται εδώ στον πληθυντικό, στα πράνα. Αναφέρεται, δηλαδή, στις λειτουργίες της κάθε μίας από τις πέντε απόψεις του πράνα.
Πουρούσα: Ο Πουρούσα είναι όρος, που χρησιμοποιείται στην φιλοσοφία της Σάνκυα για το Υπέρτατο Ον, από το οποίο όλα πηγάζουν. Οι όροι Μπράμαν, Παραμπράμαν, Παραμάτμαν, Πνεύμα, Απόλυτη ή Συμπαντική Συνειδητότητα είναι συνώνυμοι όροι με τον Πουρούσα· αναφέρονται, δηλαδή, στην πρωταρχική Αρχή, στο πρωταρχικό Εν, από το οποίο πηγάζουν όλα. Ο όρος Άτμαν αναφέρεται στην συμπαντική Συνειδητότητα (Μπράμαν, Πνεύμα, Πουρούσα), όταν αυτή εκφράζεται μέσα από τον άνθρωπο. Ο όρος Πουρούσα χρησιμοποιείται επίσης στην Ινδουιστική παράδοση με διαφορετικούς τρόπους, αλλά αυτό χρήζει μεγαλύτερης ανάλυσης, η οποία ξεφεύγει από τον σκοπό του άρθρου.
132. Μέσα σε αυτό το σώμα, σε ένα νου που είναι γεμάτος σάττβα, στην μυστική σπηλιά της διάνοιας, στο εσωτερικό διάστημα (Ακάσα) γνωστό ως το Ανεκδήλωτο, το Άτμαν, του οποίου η λαμπρότητα σε μαγεύει, λάμπει σαν τον ήλιο ψηλά στον ουρανό, φωτίζοντας το σύμπαν δια της λαμπρότητάς Του.
Σχόλια
που είναι γεμάτος σάττβα: Σε ένα νου ελεύθερο από τις ράτζας και τάμας ποιότητες κυριαρχεί πλήρως η σάττβα ποιότητα. Μόνο όταν έχουμε ένα πλήρως αγνό-σαττβικό νου μπορεί να εκδηλωθεί το φως της Συνειδητότητας (Άτμαν) σε όλο το μεγαλείο και την λαμπρότητά του και να βιώνουμε αυθόρμητα και αδιάλειπτα ειρήνη, πληρότητα και ευδαιμονία χωρίς όρους και όρια.
Είναι – Ο Αληθινός Εαυτός μας
Είμαστε η Σιωπηλή Παρουσία της Συνειδητότητας
Είμαστε η συνεχώς παρούσα Συνειδητότητα
Βιβλία στα Ελληνικά
- Η Τέχνη του να Ζεις Συνειδητά την Στιγμή – (Έντυπο & Ebook)
- Η Τέχνη του Διαλογισμού – (Ebook)
- Το Όνομα του Θεού και η Κάρμα Γιόγκα – (Ebook)
- Η Επίγνωση του Εαυτού και η Απελευθέρωση – (Ebook)
- Οι Διδασκαλίες του Μπάμπατζι – (Ebook
Το “μυστικό” για μια ζωή αφθονίας, αρμονίας, ευτυχίας και ικανοποίησης είναι να έχουμε ένα σαττβικό νου απαλλαγμένο από επιθυμίες και εγωισμό και να ζούμε κάθε στιγμή σε συνειδητή επαφή με τον αληθινό μας Εαυτό (Συνείδηση).
🌺 Φως, Ειρήνη, Αγάπη
atmannityanada 